2023 ОНЫ АРВАН НЭГДҮГЭЭР САРЫН ЦАГ АГААРЫН НӨХЦЛИЙН ТОЙМ

Агаарын температур(Air temperature): Өнгөрөгч сард  Их нууруудын хотгорын сумуудаар агаарын дундаж 7.5-9.1 градус хүйтэн, Алтайн өвөр говийн сумдын нутгаар агаарын дундаж температур  4.5-5.7 градус, хүйтэн , Өндөр уулын сумдын нутгаар 6.2 -8.1 градус хүйтэн. Агаарт хамгийн их нь нийт нутгаар өдөртөө 7-18  градус дулаан, хамгийн бага температур шөнөдөө  18-24 градус  хүйтэн байв. Агаарт -30 градусаас доош орсон өдөр  ажиглагдаагүй. Сүүлийн 10 хоногоос  ихэнх сумдын нутгаар хүйтэрч эхэлсэн.   

Хөрсний температур(Soil temperature): Нийт нутгаар хөрсний дундаж температур 5-8 градус хүйтэн байв. Хөрсний хамгийн их температур  өдөртөө нийт нутгаар 10-30 градус дулаан Зэрэгт 30  градус хүрсэн, хамгийн бага температур шөнөдөө  19-26 градус хүйтэн байлаа. Хөрсөн дээрээ -40 давж хүйтэрсэн хоногийн тоо ажиглагдаагүй байна. Сарын сүүлийн 10 хоногт нийт нутгаар хүйтэрсэн.

 Хур тунадас(Precipitаtion): Энэ сард нийт нутгаар 78.6 мм тунадас орсон. Тунадас орсон сумдыг авч үзвэл: Дарвид 11.2 мм, Үенчид 10.4 мм, Булганд 8.5 мм, Алтай 8.2 мм, Чандмань 8.0 мм, Эрдэнэбүрэн 6.7 мм, Мянгад 5.7 мм, Жаргалант 4.7 мм, Дөргөн 4.0 мм, Зэрэг 3.9 мм, Манхан 3.3 мм,  цас орсон бол бусад сумдын утгаар 0.0-1.5 мм  цас орсон болно.  Хамгийн бага нь Мөстөд 0.0 мм тунадас орсон.  

Салхи(Wind): Өнгөрөгч сард эхний 10 хоногт хүчтэй салхи шуурга ихтэй байлаа. Дунд болон сүүлийн 10 хоногт салхи шуурга багатай байсан. Салхины их хурд Чандмань, Зэрэг,  Мөст, Ховд сумдад 24-25 м/с, Жаргалант, Дарви, Дөргөн, Манхан, Мянгад, Мөнххайрхан, Дуут сумдад 20-24 м/с, Цэцэгт 18 м/с хүчтэй цасан болон  шороон шуурга шуурсан. Бусад сумдын нутгаар 4-14 м/с салхитай байжээ.

 Цас(Snow): 11 дугаар сарын 30-ны цасны хээрийн хэмжилтээр нийт нутгийн 70 орчим хувьд цасан бүрхүүл тогтсон. Цасан бүрхүүл тогтсон сумдыг авч үзвэл  Зэрэг 4 см, Дарви, Манхан, Мянгад, Үенч 3 см зузаан 10 баллын, Жаргалант, Чандмань,Эрдэнэбүрэн, Дөргөн Ховд, Алтай сумдад 1-2 см 5-10 баллын цастай байна. Бусад сумдад одоогоор цасан бүрхүүл тогтоогүй байна. Алтайн салбар уулсаар цастай.

 ХАА-н үйлдвэрлэлд явагдаж байгаа ажил: Нийт  сумдад хужир шүү бэлтгэх, муудсан малд нэмэгдэл тэжээл өгөх, мал оторлох, өвөлжөөний хашаа хороо, өтөг бууцаа сэргээх зарим сумдад мал хээлтүүлэх ажлууд үргэлжилж байна.

 Цаг агаарын нөхцлийн онцлог:

• Нийт нутгийн 70 орчим хувьд нь цасан бүрхүүл тогтсон.
• Эхний 10 хоногийн дундуур  нийт нутгаар хүчтэй салхи шуургатай байлаа. Салхины хурд Чандмань,Мөст, Ховд  сумдад 25 м/с хүрсэн.  
• Нийт сумдын МАА-н үйлдвэрлэлд малд нэмэлт тэжээл өгөх, хужир шүү бэлтгэх, зарим сумдад мал оторлох болон бусад ажил үргэлжилэн явагдаж байна. Сарын сүүлийн  10 хоногоос нийт нутгаар хүйтэрсэн.

Тойм мэдээ бичсэн ХААЦУС-ын техникч Ж.Жаргалзая  2023  оны 12 дугаар сарын 1-нд